Atatürk'ün Ankara'ya Gelişi
ATATÜRK’ÜN ANKARA’YA GELİŞİ
( 27 Aralık )
Birinci Dünya Savaşı sonunda yurdumuz yenilmiş
sayıldı. Düşmanlar dört bir yandan vatanımıza saldırdılar. Sevr Antlaşmasına
göre yurdumuzun düşmanlar tarafından bölünmesi kararlaştırıldı. Urfa, Antep,
Maraş, Adana, Antalya ve Osmanlı Devleti’nin merkezi İstanbul işgal edildi.
Yunanlılar 15 Mayıs 1919’da İzmir’e girdiler.
Yurdumuzu bu durumdan kurtarmak
ve halkla el ele vermek için, Atatürk 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktı. Halk
tarafından büyük bir coşkuyla karşılanan Atatürk, 12 Haziran 1919’da Amasya’ya
geldi. Burada alınan kararlar 22 Haziran 1919’da Amasya Genelgesi olarak
yayınlandı.
Daha sonra Erzurum’a geçen
Atatürk, 23 Temmuz 1919’da Erzurum Kongresini, 4 Eylül 1919’da da Sivas
Kongresini topladı. Bu kongrelerde milli iradeye dayalı hükümet kurulması ilk
hedef olarak belirlendi. Tüm illere telgraflar çekilerek halkın kendi adına
karar verecek temsilcileri seçmesi istendi. Seçilen temsilcilerin toplanacağı
bir yer gerekliydi. Ankaralılar Atatürk’ü ve temsil heyetine seçilenleri
Ankara’ya davet ettiler.
Atatürk Kurtuluş Savaşı’nın en
iyi Ankara’dan yönetileceği inancındaydı. Yurdumuzun tam ortasında ve cephelere
de eşit uzaklıktaydı. Tüm illerde haberleşme ve ulaşım olanağı yoktu. Bu
düşüncelerle Atatürk ve temsil heyetinin üyeleri 27 Aralık 1919’da saat
14.00’de Dikmen sırtlarından Ankara’ya geldi.
Ankara ve çevresinin tüm halkı,
Atatürk’ü ve temsil heyeti üyelerini büyük sevgi ve sevinç gösterileri ile
karşıladılar.davullar çalındı, oyunlar oynandı, seğmenler gösteriler yaptı.
Bu karşılama Ata’yı çok
duygulandırmış, tüm karşılayanlara teşekkür ederek içinde bulunduğumuz durumu,
bundan nasıl kurtulacağımızı belirten bir konuşma yapmıştı.
O yıllarda Ankara’da yayınlanan
haftalık Ankara Dergisi, Mustafa Kemal Paşa’nın Ankara’da karşılanışını
29 Aralık sayısında şöyle yazıyor : “Karşılama hazırlıkları üç gün önceden
başladı. Ankara’nın her yanında bir şenlik, bir bayram havası
yaşanıyordu.” O günleri yaşayan Naşit
Hakkı, Mustafa Kemal’in gelişini şöyle anlatıyor :
“27 Aralık 1919’da, yiğit
Ankaralılar, Kızılyokuş’tan eskimiş bir otomobil içinde inen bir çift gök rengi
gözün derinliklerinde vatan ufuklarından esaret bulutlarının dağılışını
görmüşler, yurdun kurtuluşuna inanmışlar ve onu edebi reis tanımışlardı.
Yassı bir deri kalpağın altında
zayıf bir yüz, kaç ay, kaç yıl ve yıllar milleti için rahat nedir görmemiş
çelikleşmiş, sarı bir çehre ve içe işleyen sıcak bir bakış. Boz palto altında
sivil bir yol elbisesi kumandanca bir yürüyüş.
Mustafa Kemal Ankara’ya böyle gelmişti.”
Atatürk’ün Ankara’ya gelişi,
Kurtuluş Savaşı dönemindeki en önemli olaylardan biridir. Çünkü Türkiye Büyük
Millet Meclisi’nin kuruluşu Türk ordusunun kurulup hazırlanması çalışmaları
Ankara’da yapıldı. Ankara milli mücadelenin merkezi haline geldi. Kısaca Ankara
o günlerde başkentlik görevini üstlenmiş oluyordu.
Her 27 Aralık günü Ankaralılar
için bayram gibidir. At sırtındaki seğmenler gösteriler yaparlar. Şehir baştan
başa bayraklarla süslenir. Atatürk koşusu yapılır. Okullarda törenler yapılır.
Şehirde çeşitli şenlikler yapan halk bu mutlu günü sevgi ve coşku ile kutlar.
MUSTAFA KEMAL ANKARA’DA
Aşağıda okuyacağınız yazıda
Atatürk’ün
Ankara’ya gelişi
anlatılmaktadır.
Takvim, 27 Aralık 1919 Cumartesi.
Hava açık, ılık. Birkaç gün önce sepeleyen kar
tutmamış.
Halk, Çankaya bağlarının batısındaki Kırşehir yoluna
açılan yokuş boyunca akın akın yollarda. Kulaklar minarelerde. O tarihi anı,
selalarla bütün Ankara’ya müezzinler duyuracaktı.
Mustafa Kemal’i karşılamaya çıkanlar arasında bölük
bölük seymenler göz alıcı bir biçimde. Hepsi de çakı gibi. Kimi atlı, kimi
yaya. Kiminin sağ omzunda baltaları asılı, kiminin “Martini” tüfekleri çapraz.
Şal kuşaklarında hançerleri parlıyor. Gözleri gibi.
Elbas köyünden usta davulcular gelmiş. Abdal Hasan’lar,
Deli Haydar’lar, Kara Mahmut’lar, Mohaç’tan, Çaldıran’dan, ya da bir başka er
meydanından.
Sabırsız bir bekleyiş bu.
Saatler öğleden sonra üçü on geçeyi gösterirken, o
selalar duyuldu. Cümle halk arasında bir dalgalanma oldu. Yokuş başına doğru
bir yüklendi Ankara. Bir sevinçli telaş, bir büyük heyecan.
Uzaklarda bir motor gürültüsü vardı. Sonra, korna
sesleri. Evet, geliyordu Mustafa Kemal.
“Bandırma” vapuruyla Samsun’a gelen Osmanlı Paşası o
“Miralay Mustafa Kemal Hazretleri” değildi bu gelen. Anadolu hareketini
başlattığı için boynunda sarayın “idam fermanını” taşıyan, bütün rütbelerinden
istifa etmiş ve “Milletin bağrına dönmüş bir fert olarak” sadece Mustafa
Kemal’di.
Kutsal kavgamızın. “Kurtuluş Savaşı”nın hazırlığını
tamamlamıştı. Ankara, bu hazırlığın doruk noktasıydı. Yaralı bir ulus, artık
onun önderliğinde buradan şahlanacaktı.
Samsun’da bir hurdalıktan alınan, her parçası bir
başka yerde bulunmuş, üstü açık, köhne otomobili yaklaşınca heyecan son haddine
varmıştı. Davullar çok daha coşkuyla vuruyor, cümle tezahurat birbirine
karışıyordu.
Gülümsüyordu Mustafa Kemal, henüz 38 yaşındaydı ama,
yüzünde, nice savaş meydanının tandırında yoğrulmuş bir başka olgunluk vardı.
Mavi gözleri çelik pırıltısıyla yanıyor, kalpağının iki kenarında, şakaklarında
uçuşan başak rengi saçları, güzel yüzüne bir başka anlam veriyordu.
Yokuş başında, seymenlerin önünde durdu. Otomobilden
indi. Onlara doğru ağır ağır yürüdü.
Hepsi bir anda esas duruşa geçtiler. Her soluk tek
can olmuştu. Bütün gözler, onun gözlerinde düğümlüydü. Vakur ve sert bir sesle:
-
Merhaba efendiler! dedi.
-
Sağol Paşa Hazretleri...
-
Arkadaşlar! Buraya neden geldiniz?
-
Millet yolunda can vermeye geldik!
-
Fikrinizde sabit misiniz?
-
And olsun.
... Ve, işte o zaman Mustafa Kemal’in gözleri ilk
kez yaşardı. Zincir kabul etmeyen bu ulus, onun peşinde, gerekirse ölüme bile,
göz kırpmadan gidebilirdi.
Metin SOYSAL
(Yıllarboyu Tarih
Dergisinden)
ANKARA
Ey
insan arşı yayla! Ey bozkır! Ey Ankara!
Seslen
bana: Ben senden nasıl uzak yaşarım;
Bahtım,
senin bağrından ayrıldığım an kara,
Ben
sendeki gözlerden feyz alarak yaşarım.
“Halep ordaysa arşın burda.” dersen
ne çıkar?
Sende al atım için meydan da cirit de
var.
Başka yerin sahrası hız almaya bile
dar!
Ben sende heyecanım şahlanarak
yaşarım!
Koşarım
bozkırlarda gem bilmeyen bu tayla,
Hislerim
sürü sürü benim, bağrım da yayla.
Ana
gibi, yar gibi kaynaştım Ankara’yla,
Alnım
gökten yukarı, mermerden ak yaşarım.
Fatih’in gemileri nasıl kaydı karada?
Nasıl bir sızı vardır şerefli bir
yarada?
Ben böyle imkânsızlık içinde
Ankara’da,
Hayatımı sürerim, hislerimi yaşarım.
Gönlümü
atsalar da dünyanın bir ucuna,
Düşer
bir gülle gibi Ankara’nın burcuna,
Bilmem
şahin sığar mı avuçların ucuna,
Ankara’da
ben böyle çırpınarak yaşarım.
Behçet Kemal ÇAĞLAR |
ANKARA
Ankara’da
doğdu gün;
Öğün
Türk oğlu öğün.
Tan
yeridir Türklüğün,
Bahtı
ak, taşı kara
Adı
büyük Ankara.
Ordu
kuruldu,
Düşman
orda vuruldu.
Türk’e
bir kale oldu.
Bahtı
ak, taşı kara
Yurdun
kalbi Ankara.
Harp
meydanı orası
Başkomutan
ovası
Bahtı
ak, taşı kara
Can
evimiz Ankara.
H.Ali YÜCEL |
ANKARA MARŞI
Ankara,
Ankara, güzel Ankara,
Seni
görmek ister her bahtı kara.
Senden
yardım ister her düşen dara,
Yetersin
onlara güzel Ankara.
Burcuna
göz diken, dik başlar insin,
Türk
gücü orada her zoru yensin,
Yoktan
var edilmiş ilk şehir sensin,
Varolsun
toprağın, taşın Ankara.
Halil Bedii YÖNETKEN |
Category: Atatürk'ün Ankara'ya Gelişi
0 yorum